De algemene dekkingsmiddelen van de gemeente bestaan uit uitkeringen gemeentefonds, lokale heffingen waarbij de besteding niet gebonden is, dividend en overige algemene dekkingsmiddelen.
Uitkeringen gemeentefonds
In 2021 bedraagt onze uitkering uit het Gemeentefonds € 122 miljoen en is daarmee veruit onze belangrijkste inkomstenbron. De algemene uitkering bedraagt € 105 miljoen. Naast de algemene uitkering ontvangen we nog integratie- en decentralisatie uitkeringen samen € 17 miljoen.
De uitkeringen uit het gemeentefonds zijn voor de begroting 2021 en meerjarenraming 2022-2024 gebaseerd op de meicirculaire 2020. Ten opzichte van de vorige begroting zijn de volgende wijzigingen belangrijk:
Ontwikkeling accressen
Bij gemeenten is de laatste jaren onvrede ontstaan over de frequente (negatieve) bijstellingen van het accres en is gepleit voor meer stabiliteit inde ontwikkeling daarvan. Oorzaak van de negatieve bijstellingen was de onderuitputting bij de departementen. De gemeenten ontvangen dan achteraf ook minder uit het gemeentefonds. Het Rijk heeft besloten om de accressen in de jaren 2020 en 2021 “vast te klikken". Er vindt dan geen verrekening plaats bij een mogelijke onderuitputting. Dat geeft rust en stabiliteit, zowel voor gemeenten als de rijksoverheid. Van de afspraak tot bevriezing van de accressen kan worden afgeweken als zich onverwachte grote wijzigingen voordoen. De accressen 2022 t/m 2024 ontwikkelen zich volgens de meicirculaire negatief.
Aanpassing verdeelstelsel
Momenteel wordt onderzoek gedaan naar de herijking van het gemeentefonds. Dat kan effecten hebben voor de individuele gemeenten. Een herijking richt zich immers op een herverdeling onder alle gemeenten, niet op de omvang van de middelen. Deze zomer vindt nader onderzoek plaats naar de herverdeling. De minister van BZK heeft aangegeven om nog dit jaar een nieuwe verdeling te presenteren. Die moet dan op 1 januari 2022 ingaan. De effecten voor onze gemeente worden dan bekend.
BTW compensatiefonds (BCF)
Gemeenten kunnen BTW die betaald wordt op overheidstaken compenseren bij het Rijk ten laste van het BCF (Btw compensatiefonds) Vanaf 2015 zijn het BCF en het Gemeentefonds communicerende vaten. Ontstaat financiële ruimte in het BCF dan komt dit ten gunste van het Gemeentefonds; overtreffen de BTW declaraties het BCF dan vult het Gemeentefonds dit aan. Vanaf 2019 is de afrekensystematiek tussen het BCF en het Gemeentefonds gewijzigd. Gemeenten krijgen nog altijd waar ze recht op hebben, maar het Rijk voegt het geraamde BCF surplus niet meer op voorhand toe aan het Gemeentefonds. Het Rijk, VNG en de provinciale toezichthouders hebben afspraken gemaakt. Dit betekent dat het voor gemeenten is toegestaan om een inkomstenpost op te nemen ter hoogte van maximaal de laatst vastgestelde jaarrekening van het Rijk. Voor 2021 is dit de jaarrekening 2019. Vanaf 2021 hebben wij hiervoor
€ 400.000 opgenomen.
Integratie uitkeringen sociaal domein
De integratie-uitkering Sociaal domein is met ingang van 2019 voor een deel opgegaan in de algemene uitkering. Eind 2020 worden de uitkomsten verwacht van de herijking van het deel sociaal domein. Dan zal ook het overige deel op gaan in de algemene uitkering.
Extra middelen jeugdzorg
Voor de jaren 2019, 2020 en 2021 heeft het kabinet respectievelijk € 400 miljoen, € 300 miljoen en € 300 miljoen extra middelen jeugdzorg beschikbaar gesteld. Deze extra middelen zijn toegevoegd aan de algemene uitkering. Een nieuw kabinet zal besluiten of er vanaf 2022 structureel extra budget nodig is op basis van een onderzoek.
Het Ministerie van BZK, VNG en de provinciale toezichthouders hebben als richtlijn afgesproken dat de gemeenten voor de jaren 2022 e.v.. een stelpost 'uitkomst onderzoek jeugdzorg' mogen ramen tot een maximum van (het gemeentelijk aandeel in) € 300 miljoen voor 2021. Voor Meierijstrad betekent dit € 1,3 miljoen. Voorwaarde hierbij is dat de gemeente tevens zelf maatregelen neemt in het kader van de transformatie rondom jeugdzorg en ggz, mede gericht op beheersing van de kosten. In september 2020 wordt de uitslag verwacht van het onderzoek naar de kosten Jeugdzorg.
Wet inburgering
Per 1 juli 2021 treedt de Wet Inburgering in werking. Zowel de incidentele bijdrage in de invoeringskosten als de structurele bijdrage in de uitvoeringskosten wordt verstrekt via een integratieuitkering. Het bedrag dat gemeenten in 2020 ontvangen betreft de incidentele bijdrage in de invoeringskosten en wordt over gemeenten verdeeld op basis van het aantal inwoners. De bedragen die gemeenten vanaf 2021 ontvangen betreffen een structurele bijdrage in de uitvoeringskosten.
De geraamde uitkeringen gemeentefonds zijn in onderstaande tabel opgenomen.
Uitkeringen gemeentefonds | Begroting | Begroting | Begroting | Begroting |
---|---|---|---|---|
Algemene uitkering | 104.595 | 107.484 | 109.120 | 110.832 |
Integratie-uitkeringen: | ||||
- Participatie | 14.814 | 14.350 | 13.985 | 13.714 |
- Jeugd onderdeel Voogdij/18+ | 1.530 | 1.530 | 1.530 | 1.530 |
Decentralisatie-uitkeringen: | ||||
- Impuls Brede scholen combinatiefuncties | 380 | 380 | 380 | 380 |
- Decentralisatie provinciale taken VTH | 267 | 267 | 267 | 267 |
- Gezond in de stad | 24 | |||
- Voorschoolse voorzieningen peuters | 122 | 122 | 122 | 122 |
- Armoedebestrijding kinderen | 230 | 230 | 230 | 230 |
- Inburgering | 112 | 248 | 273 | 273 |
Totaal uitkeringen gemeentefonds | 122.074 | 124.611 | 125.906 | 127.348 |
Lokale heffingen (waarbij de besteding niet gebonden is)
Het belastingplan Meierijstad 2017 heeft als lange termijn visie een sober, duurzaam en robuust belastingpalet voor de gemeente Meierijstad. Deze visie vertaalt zich concreet in een optimaal te benutten belastingareaal, in stabiele en nauwkeurig voorspelbare belastingopbrengsten, in een afname van fout- en fraudegevoeligheid en dat tegen zo minimaal mogelijke maatschappelijke kosten van het heffen en innen van belastingen (de zogenaamde perceptiekosten).
De geraamde opbrengsten kunt u vinden in paragraaf Lokale heffingen.
Dividend
Jaarlijks ontvangt de gemeente dividend van de BNG. De gemeente Meierijstad beschikt over 120.237 aandelen BNG. De hoogte van het dividend is afhankelijk van de winst en wordt vastgesteld in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders BNG. In de begroting nemen we het gemiddelde van het uitgekeerde dividend over de laatste drie jaren als uitgangspunt d.w.z.€ 266.525.